OYBEK ShE’RIYaTIDA VAZNNING FUNKSIYaSI
Ключевые слова:
o‘zbek she’riyati, poetik tafakkur taraqqiyoti, shakl va mazmun, g‘oyaviy ta’sirchanlik, obraz va obrazli ifoda, vazn, ritm, musiqiylik, kompozitsiyaАннотация
Maqolada Oybekning poetik mahorati uning she’rlari vazn xususiyatlarini tadqiq etish orqali yoritilgan. Oybek XX asr o‘zbek lirikasi poetik tafakkuri taraqqiyotida muhim o‘ringa ega bo‘lib, uning she’riyatiga xos xususiyatlarni tadqiq etish keyingi davr lirikasining taraqqiyot bosqichlarini belgilashda ahamiyatli ekanligi bilan dolzarbdir. Maqolani tadqiq etishda struktural-poetik, tarixiy-qiyosiy, tarixiy-madaniy kabi tadqiqot usullaridan foydalanildi. She’rni shakl jihatdan mukammallashtirish borasida muttasil ijodiy izlanishlar olib borgan Oybek vazn, band va qofiyaning turli kontekstdagi keng imkoniyatlarini yuzaga chiqarishda ham katta muvaffaqiyatlarga erishganligi yortildi. Shoir she’riyatidagi shakliy o‘ziga xosliklar g‘oyaviy ta’sirchanlik va mazmundorlikka, obraz va obrazli ifoda jozibadorligiga xizmat qiladi. Oybek inson va tabiat go‘zalliklaridan, tilsimotlari va murakkabliklaridan tug‘ilgan hayratini besh bo‘g‘indan o‘n besh bo‘g‘ingacha bo‘lgan turli xil turoqlanishli vaznlarda ifodalashi tadqiq etilgan.
Библиографические ссылки
1. Oybek. Mukammal asarlar to‘plami. –T. 14. –B. 110.
2. Vohidov E. Iztirob. –T.: O‘zbekiston, 1992. –B. 227.
3. Medvedov V.P. Izuchenie liriki v shkole. –M.: Prosveщenie, 1985. –S. 58.
4. Shervinskiy S.V. Ritm i mыsl. –M.: Nauka. 1961. –S. 36.
5. Izzat Sulton. Adabiyot nazariyasi. –T.: O‘qituvchi. 1980. –B. 406.
6. Ognev V. Kniga pro stixi. –M.: Sov.pisatel. 1963. –S. 188.
7. Osim M. Oybek va uning she’rlari // O‘zbekiston adabiyoti va san’ati. -1989. - 11 avgust.
8. Mirvaliev S. Hayot va kurash poeziyasi. – T.: O‘zdavnashr, 1962. – 173 b.
9. Yoqubov H. Oybek lirikasida g‘oyaviylik va mahorat. – T.: O‘zfanakadnashr, 1963. – 188 b.
10. Yoqubov H. Adibning mahorati. - T.,1966. – 310 b.
11. Qo‘shjonov M. Oybek mahorati. –T.: Badiiy adabiyot, 1965. – 355 b.
12. Qayumov L. Olmos iste’dod. –T.: O‘zbekiston, 1965. – 36 b.
13. Sobirov O. Oybek ijodida folklor.– T.: G‘.G‘ulom nomidagi Adabiyot va san’at nashriyoti, 1975.– 104 b.
14. Nazarov B. Bu sehrli dunyo. –T.: G‘.G‘ulom nomidagi Adabiyot va san’at nashriyoti, 1980. – 173 b.
15. Karimov N. Ilhom chashmasining ajib mavjlari. – T.: Fan, 1982. – 56 b.
16. G‘afurov I. Yurak – alanga. – T.: G‘.G‘ulom nomidagi Adabiyot va san’at nashriyoti, 1985. – 294 b.
17. Hamdamov U. “30-yillar o‘zbek she’riyatida “sof lirika” muammosi” (Oybek she’riyati asosida).: Filol.fanlari nomzodi ... dis. – T., 1997. – 142 b.
18. Sabirdinov A. Oybek she’riyatida so‘z va obraz.: Filol.fanlari nomzodi ... dis. – T., 1993. – 138 b.
19. Tinyanov Yu. Problema stixotvornogo yazыka. -L., 1924. -S. 8 // Lotman Yu.M. Analiz poeticheskogo teksta. L., 1972. -S. 37.
20. Kojinov V.V. Kak pishut stixi. O zakonax poeticheskogo tvorchestva. -M.: Prosveщenie, 1970. - S. 90-91.
